របាយការណ៍ថ្មី! ត្រីចម្រុះក្នុងទន្លេមេគង្គ ប្រឈមនឹងការថមថយបាត់ទៅវិញយ៉ាងឆាប់រហ័ស

របាយការណ៍ថ្មីបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃត្រីចម្រុះ ក្នុងទន្លេមេគង្គសម្រាប់មនុស្សរាប់សិបលាននាក់។ របាយការណ៍នេះក៏បង្ហាញផងពីក្តីបារម្ភថាប្រភេទសត្វដ៏អស្ចារ្យទាំងនេះកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់ ថមថយបាត់ទៅវិញយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដោយមួយភាគប្រាំកំពុងប្រឈមនឹងការផុតពូជ។

Mekong’s Forgotten Fishes ដែលជារបាយការណ៍ថ្មីមួយដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការ WWF និង 25 អង្គការដែលមានមូលដ្ឋាននៅទន្លេមេគង្គក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ បានរៀបរាប់លម្អិតអំពីប្រភេទត្រីដ៏អស្ចារ្យនៅក្នុងទន្លេមេគង្គ។ ត្រីចម្រុះដ៏អស្ចារ្យទាំងនេះមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សុខភាព សន្តិសុខស្បៀង និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនរាប់សិបលាននាក់នៅទូទាំងតំបន់ ក៏ដូចជាសុខភាពទូទៅនៃប្រព័ន្ធទន្លេ ប៉ុន្តែពួកវាស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធកាន់តែខ្លាំងឡើង ដោយមួយក្នុងចំនោម៥ ដែលត្រូវបានគំរាមកំហែងដល់ការផុតពូជ។

របាយការណ៍នេះបាន​រៀបរាប់លម្អិតអំពីប្រភេទត្រីដ៏វិសេសវិសាលក្នុងទន្លេ ដោយមានយ៉ាងហោចណាស់ ១.១៤៨ ក្បាល ដែលធ្វើឱ្យទន្លេមេគង្គក្លាយជាទន្លេជីវចម្រុះទីបី​បន្ទាប់ពី Amazon និងកុងហ្គោ។ ទន្លេមេគង្គក៏ជាកន្លែងនៃការធ្វើចំណាកស្រុកដ៏ធំបំផុតមួយនៅលើផែនដីទាក់ទងនឹងចំនួនសត្វ ដោយមានត្រីប្រមាណ ៥ ពាន់លានក្បាលកំពុងធ្វើដំណើរ។

របាយការណ៍នេះក៏បានលើកឡើងពីតួនាទីសំខាន់របស់ត្រីទាំងអស់នេះក្នុងការរក្សាសុខភាពនៃអាងទន្លេមេគង្គ និងគាំទ្រដល់សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចនៅទូទាំងតំបន់។ ទន្លេមេគង្គមានធនធានជលផលទឹកសមុទ្រដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក ដែលមានចំនួនជាង 15 ភាគរយនៃការចាប់ត្រីក្នុងពិភពលោកទាំងមូល រកចំណូលបានជាង 11 ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយជាចំណុចកណ្តាលនៃសន្តិសុខស្បៀង និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនជាង 40 លាននាក់នៅក្នុងសហគមន៍ទូទាំងអាង។

ប៉ុន្តែត្រីទន្លេមេគង្គនៅតែបន្តមានតម្លៃទាប និងមើលរំលងដោយអ្នកធ្វើការសម្រេចចិត្ត ហើយយ៉ាងហោចណាស់ 19 ភាគរយនៃប្រភេទសត្វដែលត្រូវបានវាយតម្លៃឥឡូវនេះត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាកំពុងឆ្ពោះទៅរកការផុតពូជ ដោយមាន 18 ប្រភេទត្រូវបានចុះបញ្ជីថាជាប្រភេទសត្វជិតផុតពូជក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ 38 ភាគរយនៃប្រភេទសត្វត្រូវបានចាត់ទុកថាជាទិន្នន័យដែលខ្វះខាត មានន័យថាគេដឹងតិចតួចពេកអំពីពួកវាដើម្បីវាស់ស្ទង់ស្ថានភាពអភិរក្សរបស់ពួកគេ ហើយថាចំនួនប្រភេទសត្វដែលត្រូវបានគំរាមកំហែងទំនងជាខ្ពស់ជាងឆ្ងាយ។

របាយការណ៍ដដែលបានបញ្ជាក់ថា ការរួមបញ្ចូលគ្នានៃការគំរាមកំហែងដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក កំពុងជំរុញឱ្យមានការថយចុះនៃត្រីទន្លេមេគង្គ រួមទាំងការបាត់បង់ទីជម្រក ទំនប់វារីអគ្គីសនី ការបំប្លែងដីសើមសម្រាប់កសិកម្ម និងវារីវប្បកម្ម ការជីកយករ៉ែខ្សាច់ដែលគ្មាននិរន្តរភាព ប្រភេទសត្វដែលរាតត្បាត និងផលប៉ះពាល់កាន់តែអាក្រក់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ជាមួយគ្នានេះ ការគំរាមកំហែងទាំងនេះកំពុងបំផ្លិចបំផ្លាញមច្ឆា និងជលផល ជាមួយនឹងចំនួនប្រជាជនត្រីនៅបឹងទន្លេសាប ដួលរលំ ៨៨ ភាគរយ ចន្លោះឆ្នាំ ២០០៣-២០១៩ និងការប៉ាន់ស្មានមួយភាគបីនៃតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចនៃជលផលមេគង្គរវាងឆ្នាំ ២០១៥-២០២០។

ក្នុងរបាយការណ៍ក៏ផ្តល់អនុសាសន៍ឲ្យត្រូវការមានរវិធានការបន្ទាន់ដើម្បីបញ្ច្រាសនិន្នាការប្រកាសអាសន្ននេះ។ ទន្ទឹមនឹងការការពារ និងស្តារប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទឹកសាប បណ្តាប្រទេសមេគង្គគួរតែអនុវត្តផែនការសង្គ្រោះបន្ទាន់ឆ្លងដែនសម្រាប់ជីវចម្រុះទឹកសាប៕

អត្ថបទ៖ អក្ខរា